een van de stranden van Kokkini Chani

Kretahuis

een vakantiehuis waar je je thuis voelt!


Spinalonga

Spinalonga is een klein eiland van 200 bij 500 meter. Toen in het jaar 824 de Arabieren Kreta bezetten werd Spinalonga een toevluchtsoord voor Christenen die voor hun veiligheid een kleine vesting bouwden. Vanaf het jaar 1204 hadden de Venetianen de macht op Kreta, hun bezetting zou ruim 500 jaar duren. Om de haven van Elounda te beschermen tegen de Turken (Ottomanen) bouwden zij er een fort. Kreta werd in het jaar 1669 veroverd door de Turken, maar Spinalonga bleef Venetiaans tot het jaar 1715. Hierna werd het eiland door de Turken bezet. Zij stichtten er een dorp dat tot 1898 bewoond werd door ongeveer 1000 Turken. Nadat Kreta een republiek werd was er vanaf 1903 een Franse marinebasis op het eiland gevestigd. Veel Turkse bewoners van het eiland wilden Spinalonga echter nog niet verlaten. De republiek wilde echter geen geweld gebruiken om de Turken te verdrijven en benoemde het eiland tot leprakolonie. Uit angst voor besmetting verlieten toen ook de laatste Turken het eiland.

Spinalonga

In 1913 gaf de regering van Kreta opdracht om alle leprozen naar Spinalonga te verbannen. Hiervoor werd een medische commissie opgesteld ter opsporing van de leprozen. Na opsporing werden zij eerst naar een verzamelpunt in de haven van Agios Nikolaos gebracht. Van daar uit ging men verder naar Spinalonga. De mensen werden hier ondergebracht in de gebouwen die gebouwd waren door de Venetianen en de Turken. Deze huizen waren van grote ouderdom. Omdat geen mens op het eiland wilde komen uit angst voor besmetting en de leprozen zelf niet in staat waren om de huizen te onderhouden moeten zij in zeer slechte omstandigheden hebben geleefd.

In beginsel konden de leprozen op geen enkele andere manier worden geholpen dan door middel van morfine en zo nodig amputatie van lichaamsdelen. De leprozen kregen voor die tijd een zeer hoge sociale bijstand die het normale loon ruim oversteeg. Echter deze bijstand was ook zeer noodzakelijk, door hun handicap was het niet mogelijk normale huishoudelijke taken en bijvoorbeeld de was te verrichten. De medische staf op het eiland voerde dergelijke taken niet uit dus moest er hulp van buitenaf worden aangetrokken. deze waren destijds nog bang voor besmetting en vroegen dus exorbitant hoge bedragen voor hun werkzaamheden zodat de melaatsen nauwelijks nog voldoende overhielden om in andere levensbehoeften als bijvoorbeeld eten te voldoen. Bovendien moesten ook deze levensmiddelen naar het eiland worden gebracht, wederom uit angst werden voor het vervoer zeer hoge prijzen gevraagd voor de levensmiddelen. Achteraf is tevens gebleken dat veel van deze transporten in handen waren van ambtenaren die op deze wijze hun loon trachtte aan te vullen.

Tot in 1938 leraar Remundakis tot president van het eiland werd benoemd heerste er dan ook een redelijke chaos. Onder hem werd een bestuur gevormd dat bestond uit enkele melaatsen en een arts. Een ordedienst werd aangesteld in de strijd tegen criminaliteit, een ziekenhuis werd gebouwd en er werden nieuwe graven gemaakt voor leprozen die zelf geen eigen graf konden kopen.

Tegelijkertijd kreeg de lokale bevolking meer informatie over lepra en veranderde hun houding. Uiteindelijk werd het zelfs voor familieleden mogelijk dat zij hun familieleden bezochten onder voorwaarde dat zij voorafgaand en na afloop van het bezoek gedesinfecteerd zouden worden. Spinalonga en vooral de bewoners kwamen hierdoor uit het isolement alhoewel dit niet lang duurde. In 1941 werd Kreta door de Duitse troepen bezet en werd Spinalonga wederom verboden gebied in verband met vermeend besmettingsgevaar.



Hoe het Duitse regime precies met de leprozen om is gegaan, is niet geheel duidelijk. Er wordt gesteld dat zij uit angst voor besmettingsgevaar geen enkele militair in de buurt lieten komen. Toch zijn er ook berichten dat Duitse artsen die gelegerd waren in dit gebied, hebben getracht de leprozen te bereiken. In 1941 werd Kreta getroffen door een winter vol honger. Hierdoor ontstonden ook op Spinalonga grote tekorten aan voedsel en medicijnen. Dit leidde er uiteindelijk toe dat 4 leprozen zwemmend hebben getracht het eiland te verlaten. Eenmaal aangekomen op het strand werden zij doodgeschoten. Schijnbaar heeft de actie van deze 4 mannen wel enige invloed gehad, hierna werden regelmatig pakketten levensmiddelen en medicijnen naar het eiland gebracht.

Na de 2e wereldoorlog kwam er voor Spinalonga weer een periode waarin de organisatie moest worden opgebouwd. De sociale bijstand werd hervat en Spinalonga was een van de eerste plaatsen waar licht in de huizen kon worden aangelegd met behulp van een generator. In deze periode van wederopbouw werd ook het eerste medicijn uitgevonden waarmee lepra kon worden genezen en ontstond de acceptatie dat lepra een te genezen ziekte was. In 1955 gaf de Griekse overheid definitief aan dat lepra geen besmettelijke of ongeneeslijke ziekte was. Vanaf die tijd konden de bewoners terugkeren naar het vaste land, uiteindelijk werd de leprakolonie in 1957 opgeheven.

Tijdens een bezoek aan het eiland kunt u zien waar de leprozen waren gehuisvest, het zogenaamde ziekenhuis dat in de kolonie aanwezig was, de kerk die door de leprozen werd gebouwd en de graven. Enkele huizen waar de leprozen woonden zijn voor een deel met geld van de Europese unie gerenoveerd.

Er vertrekken dagelijks bootjes naar Spinalonga vanuit zowel Agios Nikolaos als vanuit Elounda

 

Kretahuis in Kokkini Chani op Kreta, p.a. familie E. Remidianakis te Schalkwijk